U dubokoj tami vremena, u beskraju narodnog pamćenja, živi boj na Čegru – događaj čija je snaga prevazišla granice obične bitke. Ovaj trenutak iz 1809. godine nije samo istorijski zapis poraza, već simbol neustrašivosti, samožrtvovanja i besmrtne hrabrosti. Njegov heroj, vojvoda Stevan Sinđelić, nije tek vojskovođa, već legenda, simbol kolektivnog podviga jednog naroda koji je bio spreman da plati najvišu cenu za slobodu.
Paradoksalno, uprkos veličini i dramatičnosti ove bitke, Čegar ostaje nedovoljno opisan u srpskoj narodnoj poeziji. Dok su druge velike bitke opširno opevane, Čegru je sudbina namenila tišinu, samo jedan jedini lirski zapis tuge i čežnje za izgubljenom mladošću, sačuvan zahvaljujući Tihomiru Rašiću. Razlozi ove enigmatične tišine ostaju zagonetka – da li zbog bolne žrtve ili prećutnog divljenja činu Sinđelićevog samopožrtvovanja, ostaje pitanje otvoreno za buduće generacije.
Ipak, književnost nije potpuno ostavila ovaj događaj u zaboravu. Epske i romantičarske slike Sima Milutinovića Sarajlije i Jovana Ilića pokušavaju da vrate dostojanstvo Sinđelićevom podvigu. U njihovim stihovima, junaci su opet oživeli, čuje se prasak barutane i poslednji uzvik pobune, a kroz retke stihove i dramatične scene, Sinđelić ponovo ulazi u bitku, ne protiv Turaka, već protiv zaborava.
Čegar i Ćele-kula, jezivi spomenik podignut od lobanja poginulih ustanika, brzo su postali simboli nacionalnog ponosa, otpora i identiteta. Putopisci kao što su Milorad Popović Šapčanin i Milan Milićević prolaze ovim svetim mestima kao hodočasnici, odajući počast herojima prošlosti. Njihova svedočanstva nisu samo faktografski zapisi – to su emotivni zapisi divljenja, tuge i dubokog poštovanja.
Ovaj projekat se realizuje sredstvima koje sufinansira Grad Niš. Stavovi izneti u projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
REDAKCIJA RADIO NIŠ
REDAKCIJA RADIO NIŠ